Met deze stap wordt bepaald welke rol de gemeente heeft in het behalen van de doelen en ambities. Belangrijk hierin is te onderkennen welke rollen noodzakelijk zijn en of die rol de gemeente past. Er zijn een aantal rollen te definiëren: faciliteren, stimuleren en risicodragend participeren.

‍

Faciliteren

In het Klimaatakkoord is aan gemeenten een belangrijke rol toegekend als lokaal regisseur van de energietransitie. Toch kunnen gemeenten er voor kiezen om bij een aquathermieproject een faciliterende rol op zich te nemen. In dit scenario kan een gemeente wel publiekrechtelijke of privaatrechtelijke instrumenten inzetten om medewerking te verlenen aan een initiatief van een marktpartij.

Stimuleren

Voor een gemeente die ambitieus invulling wil geven aan zijn regierol is een zuiver faciliterende rol minder geschikt. Om een marktinitiatief voor aquathermie te stimuleren kunnen deze gemeenten bijvoorbeeld de onrendabele top van het project financieren. Is publieke financiering niet in strijd met het Europese staatssteunverbod? In principe wel, maar het staatssteunverbod bevat uitzonderingen. Zolang deze stimulerende gemeenten op zorgvuldige wijze hiervan gebruik maken is publieke financiering  mogelijk.

Participeren

Gemeenten die de regierol nog hoger in het vaandel hebben kunnen zelfs zover gaan dat zij zelf een warmtebedrijf oprichten en daarbij de rol van warmteproducent, netwerkbeheerder en/of leverancier op zich nemen. Door op deze wijze te participeren kan de gemeenten grip houden op de bedrijfs-voering om vooral publieke belangen te bewaken. Daarbij is het wel van belang bij het opstellen van de statuten van de vennootschap goedkeuringsrechten krijgt bijvoorbeeld voor de benoeming van bestuurders fusie of ontbinding van de vennootschap, een statutenwijziging of de verkoop van aandelen. Mag een overheidsbedrijf zich dan zelf op de markt begeven? Op basis van  de Wet markt en overheid is dit weliswaar toegestaan, alleen mogen zij – kort gezegd – geen voordelen genieten ten opzichte van reguliere  marktdeelnemers.

Tijdens een werksessie nemen wij je mee in de rollen en de bijbehorende (juridische) aspecten van die rol. Het resultaat van deze sessie is helderheid over de rollen én inzicht in welke rol jouw gemeente zou passen.