Laadzekerheid bieden, hoe doe je dat? Erop sturen!

Publieke laadpunten realiseren daar waar er behoefte aan is, én precies wanneer ze nodig zijn. Dat klinkt prachtig. Maar hoe doe je dat? Een veelbelovende strategie is sturen op laadzekerheid. Wat is dat? En hoe werkt dat?

‍

Momenteel gebruiken we grofweg drie strategieën in de uitrol van publieke laadinfrastructuur: plaatsen op aanvraag van een elektrische rijder, strategische plaatsing op basis van demografische en geografische gegevens en uitbreiding op basis van actueel gebruik (bijvoorbeeld bij meer dan X duizend kWh per jaar). Een nieuwe strategie is om te sturen op laadzekerheid. Hierbij gaat het erom dat er altijd een vrij laadpunt beschikbaar is in een buurt, waardoor een elektrische rijder zekerheid heeft dat hij of zij op bestemming kan laden.

‍

Bezettingsgraad

Om laadzekerheid te kunnen bieden, is het belangrijk dat er in een buurt altijd minimaal één vrij laadpunt is. De mate van laadzekerheid bepaal je door een maximaal gewenste bezettingsgraad te kiezen. Deze is afhankelijk van het aantal laadpunten in een buurt. Hoe meer laadpunten er zijn, hoe hoger de gewenste bezettingsgraad kan zijn terwijl er wel een vrij laadpunt (en dus laadzekerheid) is. Deze gewenste situatie vergelijk je vervolgens met de praktijk, oftewel: de gerealiseerde bezettingsgraad. Hoe veel tijd is een laadpunt daadwerkelijk bezet? Een hoge gerealiseerde bezettingsgraad betekent dat er veel mensen tegelijk aan het laden zijn en er dus weinig vrije laadpunten zijn.

‍

Laaddruk biedt inzicht

De verhouding tussen de gerealiseerde en de gewenste bezettingsgraad heet laaddruk (analoog aan parkeerdruk). Een hoge laaddruk betekent een tekort aan laadpunten; uitbreiding van het laadnetwerk ligt dan voor de hand. Een lage laaddruk duidt op voldoende laadpunten; er is nog ruimte om meer elektrische auto’s te bedienen. Laaddruk biedt hierdoor inzicht in de zekerheid dat een elektrische rijder kan laden. Daarmee biedt het ook inzicht in een eventuele behoefte aan nieuwe publieke laadpunten. Voor laadzekerheid is het wel van belang de laaddruk per uur te bekijken in plaats van per dag. Op die manier kun je rekening houden met piekmomenten. Een elektrische rijder heeft er namelijk niets aan als er op een dag wel een vrij laadpunt is, maar bijvoorbeeld alleen ’s nachts. Er is alleen laadzekerheid als je ook op de drukste momenten van de dag een vrij laadpunt hebt.

‍

Sturen op laadzekerheid

Inzicht in de laaddruk kun je op verschillende manieren toepassen bij de uitrol van laadinfrastructuur. Allereerst kan het monitorend gebruikt worden, om een beeld te krijgen van het gebruik van de laadpunten in een buurt. Daarmee kan het ook als ondersteuning van de communicatie worden ingezet. Het biedt uitleg waarom er in een bepaalde buurt juist wel of niet een laadpunt bij moet komen. Daarnaast kan laaddruk gebruikt worden als toetsend instrument. Dit kan op twee manieren: ten eerste om te toetsen waar behoefte is aan laadpunten en ten tweede om aangevraagde of geplande laadpunten te toetsen. Is er daadwerkelijk behoefte aan extra laadpunten? Of bieden de bestaande laadpunten voldoende laadzekerheid? De meest vooruitstrevende toepassing van laaddruk is als sturend instrument. Het vormt dan de (belangrijkste) prikkel op basis waarvan nieuwe laadpunten geplaatst worden. De aanbestedende overheid kan een prestatiecontract aangaan met een laadpaalexploitant, waarin gestuurd wordt op laaddruk. De kern hiervan is de afspraak dat de exploitant ervoor moet zorgen dat de laaddruk nergens te hoog wordt. Daarmee staat laadzekerheid dus centraal bij het plaatsen van nieuwe laadpunten.

‍

Voordelen

De gemeente Utrecht past de laaddruk als sturend instrument toe. Door deze proactieve aanpak is er geen aanvraagloket meer nodig, wat de gemeente veel werk bespaart. Ook voor de exploitant betekent deze aanpak dat er minder personeel nodig is voor het plaatsen van nieuwe laadpunten omdat die de planning veel efficiënter kan maken. Ook voor elektrische rijders biedt de aanpak voordelen. Zij hoeven niet meer te wachten op een laadpunt, zoals geregeld voorkwam bij plaatsing op aanvraag. De laadexploitant wordt uitgedaagd om een stijging in laaddruk zo goed mogelijk te voorspellen, waardoor een laadpunt gerealiseerd kan worden precies op het moment dat het nodig is. Vaak dus al voordat iemand zijn elektrische auto heeft.

‍

Een bijkomend voordeel van het werken met laaddruk is dat het automatisch rekening houdt met de invloed van andere laadoplossingen op de behoefte aan publieke laadpunten. Een semipubliek laadpunt in een parkeergarage of een thuislaadpunt bij iemand op de oprit kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat publieke laadpunten minder gebruikt worden. De behoefte neemt misschien wel toe, maar er is dus een andere manier om in die behoefte te voorzien, waardoor de laaddruk niet stijgt en er dus geen extra laadpunten geplaatst hoeven te worden.

‍

Aan de slag!

Het gebruik van laaddruk maakt het mogelijk om op laadzekerheid te sturen. Dat maakt deze uitrolstrategie bijna essentieel om bij te dragen aan de NAL-doelstelling dat een gebrek aan laadinfrastructuur geen belemmering voor elektrisch rijden mag zijn. Dat is namelijk precies waar de strategie op gericht is: de elektrische rijder zekerheid bieden dat deze kan laden en daardoor de overstap maakt naar elektrisch vervoer.