Stedelijke vernieuwing voor of mét de stad?

Een integrale aanpak bij de toekomstvisie voor stedelijke vernieuwing in Almere Haven

‍

Hoe pak je dat nou aan? Zo'n visievorming mét de stad? We moeten participeren, de burger aan het woord laten, draagvlak verwerven en eigenaarschap opbouwen. We weten het allemaal mooi te vertellen, maar hoe doe je dat nou en bovenal: hoe haal je hier het meeste uit? Een van de voorbeeldprojecten hiervoor is die van Almere Haven.

APPM’er Martine de Snaijer is daar aan de slag in de rol van assistent-regisseur en programmamanager. Samen met Claudia Laumans (regisseur stedelijke vernieuwing Almere Haven) en een team van specialisten werkte ze de afgelopen tijd aan een visie en plan voor stedelijke vernieuwing.

‍

Haven vernieuwen

De jongste stad van Nederland en gebouwd in de voormalige Zuiderzee: Almere. Het stadsdeel Haven is één van de oudere delen van Almere. Een verborgen parel van groen en water en dorpse gezelligheid. Haven is uniek door haar beschermde ligging, de dorpse mentaliteit, de pioniersgeest van Havenaren en het toeristische karakter van de Havenkom en het centrum. Waarom dan vernieuwen?  Haven kent ook een aantal problemen ofwel uitdagingen. Er is veel sociaaleconomische zwakte in de wijken rondom het centrum, er is een eenzijdig aanbod aan woningen wat doorstroming ingewikkeld maakt en veel huizen zijn verouderd en ook het centrum is zowel economisch, stedenbouwkundig als qua belevingskwaliteit een “bloedend hart”. Kortom, genoeg redenen om in te grijpen!

‍

Een (Haven)verbond

Onder de noemer Havenhart 2.0 zetten we ons in om de vernieuwing in het hart van Haven te versnellen en te versterken. Onze opdrachtgever hiervoor is niet de gemeente alleen, maar een verbond van partijen in Haven: het Havenverbond. Hier is de gemeente één van de leden, waarbij ze samen met de zorgpartijen, woningbouwcorporaties en de centrumondernemers aan het roer staan.  Een nauwkeurig samengesteld Visieteam schrijft de visie voor stedelijke vernieuwing. We bouwen voort op de plannen die er al liggen en geven sturing aan de impactvolle projecten die nu lopen. Op basis van meerdere programma’s van wensen en eisen van de leden van het Havenverbond zorgen we ervoor dat het een integraal verhaal wordt. Zo voorkomen we versnippering en vergroten we de kansen.

‍

Mét Havenaren

Een van de belangrijke aspecten van visievorming is dat de plannen mét de stad tot stand komen. Dat gebeurt in eerste instantie door vorming van het Havenverbond. Maar daarnaast zijn we ook een uitgebreid participatietraject met bewoners gestart. Onze visie is dat we bewoners en ondernemers niet laten meeDENKEN, maar laten meeDOEN. Hoe? Nou, zo:

• Rijkdom van Haven | Een van de kwaliteiten en kansen voor Haven is de hoeveelheid verschillende culturen en dus ook keukens in Haven. Eten verbindt. We organiseerden een groot diner voor iedereen uit Haven die het leuk vindt om te koken. Zo’n 40 mensen van verschillende culturen en achtergronden doken de keuken in en verzamelden in onze werkplaats in Haven om met elkaar te eten. Een groot succes! Een eerste stap richting community vorming: het zorgt niet alleen voor input voor onze visie, het brengt mensen ook bij elkaar wat goed is voor de lange termijn.
• Het Wijkspel | De ingrediënten: een grote overzichtskaart (4 bij 4) van Almere Haven, een grote hoeveelheid 3D-geprinte figuurtjes en een groepje Havenaren die mee willen werken aan de toekomst van Haven. Het wijkspel heeft als doel vooruit te blikken naar de toekomst: hoe ziet Haven er in 2040 uit? Waar wil je dan wonen? In welk huis? Welke voorzieningen zijn belangrijk in de nabije omgeving? En wat is minder belangrijk? Door het werken met 3D-figuren en een overzichtskaart wordt stedelijke vernieuwing leuk en begrijpelijk voor Havenaren.
• Dilemma-dinsdag | Er zijn ook Havenaren die te druk zijn om naar onze werkplaats te komen en tijd te investeren. Geheel begrijpelijk. Voor diegenen zijn we bereikbaar via onze website, Facebook en Instagram. Door middel van onze poll “Dilemma-dinsdag”, die wekelijks verandert, vragen we in 1 seconde iemands mening.

Meer huizen voor jong en oud OF Meer groen? Haven heeft zijn eigen centrum OF Havenaren gaan wel naar Almere Centrum? Centrum is sjofel OF Centrum is goed zoals het is?  

Maar hoe zorg je ervoor dat je het juiste voorlegt? Dat je loskomt van vaktaal en dat het realistisch is wat je hen vraagt? Waar ligt de grens voor co-creatie en op welk punt laat je het dan over aan deskundigen? Dit zijn belangrijke vragen die cruciaal zijn voor het proces. Het is goed je te realiseren dat gebiedsontwikkeling een vak is, dat er keuzes worden gemaakt op basis van historie, huidig gebruik en toekomstige maatschappelijke veranderingen.

Participatie en draagvlakverwerving is geen doel op zich, maar een middel om het huidige en gewenste gebruik in kaart te brengen en begrip te krijgen voor veranderingen die komen gaan.

‍

En nu?

Inmiddels is de concept-Visie af en overhandigd aan het Havenverbond. Zij bekijken hem en beslissen of dit een product is waar zij achter staan. Dan wordt deze gelanceerd en gepubliceerd waarna hij te lezen is door Havenaren. De definitieve Visie wordt na een aantal aanpassingen in mei 2020 vastgesteld. Hierna gaan de partijen om de tafel om de uitvoering te waarborgen.