Klimaatverandering is aan de orde van de dag. Wateroverlast, hittestress en droogte vormen steeds grotere problemen voor onze samenleving. We realiseren ons steeds meer dat mitigatie, het voorkomen van klimaatverandering, slechts een deel van de oplossing biedt. Klimaatadaptatie, het aanpassen van onze fysieke leefomgeving op een veranderend klimaat, is daarnaast essentieel, en samenwerking voor een duurzame toekomst is daarbij cruciaal.

Klimaatadaptatie is Hot & Happening, maar tegelijkertijd ook complex en uitdagend. Voor de laatste fase van de master Construction Management & Engineering (Universiteit Twente/TU Delft) ben ik op zoek gegaan naar een actueel en interessant afstudeeronderwerp. De link met klimaatadaptatie was voor mij snel gelegd. Onze samenleving staat voor een gigantische klimaatadaptatie opgave en er moet de komende jaren veel gebeuren om onze steden leefbaar te houden. Ook bij APPM staat klimaatadaptatie hoog op de agenda. In diverse opdrachten heeft APPM haar kennis over klimaatadaptatie uitgebreid en in de praktijk gebracht. Dat bleek dus een goede fit te zijn! Het komende half jaar ga ik bij APPM onderzoek doen naar klimaatadaptatie initiatieven vanuit de private sector, omdat juist daar nog veel te winnen valt. In deze blog neem ik jullie mee in mijn onderzoek.

Klimaatadaptatie in de stad

De urbanisatie-trein dendert onverminderd door. De (grote) stad lonkt. Steeds meer young professionals, maar ook andere bevolkingsgroepen, zien de voordelen van de stad: veel voorzieningen, uitstekende bereikbaarheid en goede baankansen. Maar ook deze medaille heeft een keerzijde: de hoge dichtheid maakt juist deze gebieden extra kwetsbaar. Ook klimaatverandering heeft grote gevolgen voor de leefbaarheid in de stedelijke omgeving. Door waterpleinen, geveltuintjes, groene daken en vele andere maatregelen de komende jaren slim in te zetten kunnen we de stad klimaatbestendig en leefbaar houden. Werk aan de winkel dus!

Samenwerken: publiek én privaat

Traditioneel gezien is de gemeente vaak de drijvende kracht achter investeringen in publieke goederen in de leefomgeving. Klimaatadaptatie kunnen we ook zien als zo’n publiek goed; namelijk iets wat de hele (lokale) samenleving/omgeving ten goede komt. Maar als iedereen profiteert, waarom draagt dan niet iedereen hieraan bij? Zo kunnen ook private partijen een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatadaptatie opgave.

Het belang van private bijdrage aan de klimaatadaptatie opgave is groot. Zo bezit de gemeente zelf vaak maar 30-50% van de grond in de stad, terwijl het merendeel in private handen is. Ook zijn private partijen nodig voor hun expertise, en tot slot speelt private cofinanciering een belangrijke rol in de haalbaarheid van klimaatadaptatie investeringen. Publiek en privaat zullen moeten samenwerken om een effectieve invulling te geven aan de grote klimaatadaptatie opgave.

De private bijdrage aan klimaatadaptatie staat echter onder druk. Tenslotte is de betaler vaak niet de volledige baathebber. Ook de omwonenden en andere partijen profiteren, bijvoorbeeld door beter uitzicht en/of minder wateroverlast in geval van een groen dak. De beslissing om te investeren in klimaatadaptatie is vooral gebaseerd op financiële baten, terwijl de maatschappelijke voordelen vaak niet in beschouwing (kunnen) worden genomen. De directe terugverdiencapaciteit van klimaatadaptatie maatregelen is daarom beperkt, terwijl de indirecte impact heel groot is. Denk bijvoorbeeld aan de verlaging van verzekeringsrisico’s – en dus kosten – die klimaatadaptatie maatregelen teweegbrengen. Deze indirecte baten zijn echter lastig te bepalen, laat staan te kwantificeren. De beperkte (directe) terugverdiencapaciteit van investeringen in klimaatadaptatie strookt niet met het winstgerichte business model van private investeerders

Naar een integrale business case

De oplossing? Verder kijken dan de directe financiële voordelen. Een integrale, brede business kijkt naar de korte én lange termijn effecten, de spin-offs en spill-overs, en de monetaire én niet-monetaire impact van klimaatadaptatie maatregelen. Op deze manier biedt een brede business case meer perspectief voor (de verantwoording van) klimaatadaptatie investeringen door private partijen. Echter, onze kennis over deze indirecte baten van klimaatadaptatie is beperkt. Dit leidt ertoe dat de business case voor klimaatadaptatie bij private partijen vaak niet rondkomt.

Afstudeeronderzoek

Gedurende de periode november 2020 – april 2021 ga ik onderzoek doen naar de private business case voor klimaatadaptatie. Ik ga onderzoeken welke verschillende waarde-stromen er zijn, en vooral hoe deze de haalbaarheid van de business case kunnen vergroten. Daarbij zal ik antwoord geven op de volgende vragen: Welke directe en indirecte voordelen van klimaatadaptatie in de stedelijke omgeving zijn er? Hoe kunnen deze voordelen op waarde worden geschat in de private business case? En hoe kunnen we deze kennis vervolgens inzetten om een impuls te geven aan private bijdragen aan de klimaatadaptatie opgave?

Weet je interessante cases of heb je andere suggesties voor mijn onderzoek? Ik kom graag met je in contact!