Deze maand is Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) gestart met een uitgebreid onderzoek naar de dijk in het karakteristieke centrum van Volendam. Een analyse uit 2019 wees uit dat aanvullende onderzoeken en berekeningen nodig zijn om met zekerheid te kunnen zeggen of de dijk, die onderdeel is van de Markermeerdijken, voldoende bestand is tegen hoge waterstanden en golven. Omdat er in Volendam veel woningen, winkels en bedrijven voor, tegen en achter de dijk aanwezig zijn, is dat iets wat je juist hier wel héél zeker wilt weten.

‍

Uitgebreid onderzoek en bijzondere geheimen

Het onderzoek bestaat uit archiefonderzoek, grondonderzoek én bebouwingsonderzoek. Bij het archiefonderzoek speuren we in archieven naar zoveel mogelijk historische informatie over de dijk. Hierbij hebben we oude tekeningen en bestekken gevonden van de laatste dijkversterking die in 1916 is uitgevoerd. Hier is te zien dat de dijk in die tijd is verhoogd door het plaatsten van betonnen wanden aan beide zijden van de dijk. Waarschijnlijk omdat de ruimte voor verbreding van de taluds beperkt was.

Door het uitvoeren van grondonderzoek kunnen we zien hoe de grondlagen zijn opgebouwd en hoe sterk deze zijn. Dit doen we door het uitvoeren van sonderingen, boringen en laboratoriumproeven.

Het bebouwingsonderzoek houdt in dat we bij elke woning, winkel en bedrijf (dit zijn er in totaal 238) aanbellen en bekijken hoe deze eruit zien. Daarbij maken we foto’s en meten we hoe lang, breed en diep elk pand is. Op deze manier krijgen we een eerste indruk van de kwaliteit van de woningen. Bij dit onderzoek komen we soms hele bijzondere dingen tegen. Zo konden we in de kruipruimte van een van de woningen nog de oude steenbekleding van de dijk zien zitten.

De resultaten van het onderzoek vormen de input voor de berekeningen die uitwijzen of de dijk aan de wettelijke veiligheidsnorm voldoet. Dit is dan ook de reden waarom we ervoor kiezen om zo uitgebreid mogelijk onderzoek te doen. De kwaliteit van de uitkomst van een berekening is namelijk net zo goed als de kwaliteit van de gegevens die je erin stopt. Dat noemen we het shit in = shit out principe.

Naast het uitvoeren van onderzoek om de kwaliteit van de gegevens waarmee wordt gerekend besteden we ook aandacht voor de ‘menselijke keuzes’ die door de adviseurs worden gemaakt bij het uitvoeren van de berekeningen. Om dit te ondervangen laten we ons extra adviseren door verschillende experts én het Adviesteam Dijkontwerp zodat we zeker weten dat de gemaakte keuzes de juiste zijn.

‍

Het belang van een betrouwbare opgave

Nabij en op de havendijk in Volendam wordt volop gewoond, gewerkt, gerecreëerd en er is verkeer (de dijk is toegankelijk met de auto). Dit is de plek die de toeristen bezoeken: de dijk die zo kenmerkend is voor het aangezicht van Volendam. De dijk vormt het hart van Volendam en heeft een rijke historie. Per jaar (2020 uitgezonderd in verband met COVID-19) komen er meer dan een miljoen toeristen naar Volendam. Hotel Spaander bepaalt sinds 1881 het aangezicht van het Centrum. Een belangrijk (emotioneel) deel van de dijk vormt het herdenkingsmonument van de cafébrand in het Hemeltje op 1 januari 2001. Meer dan 120 mensen die direct bij de ramp waren betrokken hebben meegewerkt aan het monument. Het mag duidelijk zijn dat de dijk in Volendam meer is dan zomaar een dijk. Dit maakt het ontzettend belangrijk om zeker te weten dat deze dijk bestand is tegen hoge waterstanden en golven.

‍

De Markermeerdijken

De Dijk in Volendam is onderdeel van de Markermeerdijken. Dit zijn primaire waterkeringen die 1,2 miljoen Noord-Hollanders beschermen tegen het buitenwater van het Markermeer. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) is de beheerder van de Markermeerdijken en toetst deze periodiek om te bepalen of ze voldoen aan de wettelijke veiligheidsnorm.

‍

Technisch manager

Namens HHNK vervult Stefan de rol van technisch manager in dit bijzondere project. Volgens Stefan is daarbij een wens voor hem in vervulling gegaan: “Ik kan me geen ander project voorstellen waar de belangen van de techniek van waterveiligheid en die van de omgeving zo met elkaar verbonden zijn als in Volendam”. Stefan werkt veelvuldig aan (vooral water-gerelateerde) projecten waar techniek en omgeving samen komen en probeert daarbij de verschillende belangen tussen beiden met elkaar te verbinden.