Pop-up burgerparticipatie in Duinvallei Katwijk

Deze week is het laatste contract getekend en het gebied geopend! De initiatiefnemers van Duinvallei mogen nu 10 jaar lang bouwen aan hun plannen. Op tien hectare braakliggend terrein aan de rand van Katwijk vindt bijzondere tijdelijke gebiedsontwikkeling plaats. Waar nu gras en onkruid vrij spel hebben, krijgen straks tien burgerinitiatieven datzelfde vrije spel; van sociale huisvesting van jongeren met een huiskamerrestaurant, tiny houses en pluktuin tot bijenstal. “We hadden nog negen jaar het gras kunnen laten groeien, maar binnenkort bloeien hier veel mooiere dingen.”

Eigenlijk kwam APPMer Kees Kapteijn enkele jaren geleden met een ander doel naar Katwijk: het verleggen van een provinciale weg en het bouwen van huizen. Hierover waren contracten gesloten met een ontwikkelcombinatie. Toen dat financieel onhaalbaar bleek, zijn die contracten ontbonden. Er mogen nog 55 woningen worden gebouwd. De resterende gronden gingen terug naar de gemeente. In plaats van Een bescheiden overheid Het college van B&W heeft de kaders en spelregels vastgesteld en daarna een flinke stap terug gedaan. Dat was wennen voor wethouder Klaas Jan van der Bent, maar het resultaat verrast en inspireert hem. ”Natuurlijk gebeurt burgerparticipatie al op kleinere schaal, maar 10 hectare laten inrichten door inwoners is wat anders dan meepraten over een rotonde.”

“Als wethouder heb je toch een representatieve functie en nu wordt er ineens van je verwacht dat je vooral niet op een bijeenkomst rondloopt. Maar je ziet dat als je burgers kansen geeft, je daar enthousiasme, inzet en passie voor terugkrijgt. Het zijn heerlijke trajecten met een andere effort voor de gemeente en uiteindelijk een beter resultaat voor iedereen.” Duinvallei is overigens niet alleen voor het bestuur een experiment in het loslaten, aldus Michiel van den Berg, ambtelijk opdrachtgever van Kees Kapteijn. “Dit project laat zien waar we tegenaanlopen als we als overheid meer ruimte geven aan burgerinitiatieven. Zowel aan de kant van de initiatiefnemers als die van de gemeente.”

Burgers worden beslissers
‍Belangrijkste voorwaarde waar ieder initiatief aan moest voldoen was het opleveren van gebruikswaarde voor Katwijk. Om dat te kunnen toetsen werd het Q-team Duinvallei opgericht, met vertegenwoordigers uit alle hoeken van de Katwijkse gemeenschap. Kees de Vreugd, voorzitter van het Q-team, is trots op wat er tot nu toe bereikt is. “Het eindresultaat is een goede mix van initiatieven. Opvallend is dat de plannen heel divers zijn en veelal een groen tintje hebben.” Het Q-team heeft alle ideeën zo objectief mogelijk beoordeeld. “We hebben veel moois voorbij zien komen. Van 121 initiatieven zijn we uiteindelijk naar 10 definitieve plannen gegaan. We hebben gekeken naar toegevoegde waarde, kwaliteit, haalbaarheid en of projecten elkaar kunnen versterken."

Groen in een stedelijke omgeving
‍Het Q-team heeft haar eindselectie inmiddels aan de gemeente voorgelegd. Het biologische stadslandbouwproject De Groene Vallei is een van de tien projecten. Bij Sebastiaan Bos, eigenaar van groente- en fruitboxenbedrijf Kievitamines.nl, begon het landgevoel direct te kriebelen toen hij van project Duinvallei hoorde. “Ik zag het als kans om weer met mijn handen in de grond te zitten.” Sebastiaan wil samen met twee partners een combinatie van biologische kwekerij, pluktuin en schaapskudde realiseren. “Ik wil tuinbouw openbaar maken. Kinderen moeten weten waar hun eten vandaan komt. En het bedrijf krijgt ook een sociale functie: als mensen met een burn-out hier een tijdje komen meewerken, zijn ze 3x keer sneller uit de WW.” Stadslandbouw past goed bij de ambitie van de gemeente om de stedelijke omgeving te vergroenen, aldus wethouder Van der Bent. “Katwijk is van oorsprong een echt tuindersgebied, bekend om haar wortelen voor de Leidse hutspot. Mooi dat dat straks weer wordt teruggebracht door de bewoners zelf.”

Benieuwd naar de andere initiatieven op Duinvallei? U leest er meer over op www.initiatiefduinvallei.nl

Stap voor stap naar vrij spel in Duinvallei

1. College B&W stelt spelregels en kaders voor burgerparticipatie vast.

2. College doet stap terug. Een team van vertegenwoordigers uit de Katwijkse gemeenschap (het Q-team) wordt opgericht. Zij worden de beslissers.

3. Campagne: oproep tot meedoen – start met Tent-event in het gebied.

4. Eind januari 2017: 121 initiatieven ingediend!

5. Opeenvolgende Werksessies – elkaar ontmoeten, faciliteren, feedback, fijnslijpen.

6. Op 1 juni dienen 16 initiatiefnemers een business plan in.

7. Q-team maakt 4 juli selectie bekend uit initiatieven; 10 initiatieven blijven over.

8. Q-team biedt advies aan bij College van B&W. College neemt advies integraal over.

9. Zomer 2017: gezamenlijk inrichtingsplan opgesteld met initiatiefnemers.

10. Najaar: (gemeenschappelijke) onderbouwing en aanvraag van de omgevingsvergunningen.

11. Per initiatiefnemer wordt een bruikleenovereenkomst voor gebruik van de gemeentegronden gesloten.

Eind 2017/begin 2018 voorbereidende grondwerkzaamheden, 1e kwartaal 2018 eerste schop de grond in.